حبیب‌الله شریف کاشانی
|
| |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۶۲ق |
| محل زندگی | نجف • اصفهان • قم |
| تاریخ وفات | ۲۳ جمادی‌الثانی ۱۳۴۰ق |
| محل دفن | قبرستان دشت افروز |
| شهر وفات | کاشان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید حسین کاشانی • شیخ محمد اصفهانی • میرزا ابوالقاسم کلانتر • هادی مدرس تهرانی |
| شاگردان | سید محمد علوی بروجردی • شیخ ابوالقاسم قمی • آقا رضا مدنی کاشانی • میرزا حسین محلاتی |
| محل تحصیل | کاشان • تهران • کربلا |
| اجازه اجتهاد از | سید حسین کاشانی |
| تألیفات | منتقد المنافع • تذکرة الشهداء • تفسیر ست سور • ایضاح الریاض |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | مرجعیت دینی کاشان |
ملا حبیب‌الله شریف ساوجی کاشانی (۱۲۶۲-۱۳۴۰ق) فقیه، مفسر، عارف و از عالمان شیعه اهل کاشان در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری. وی به دلیل ویژگی‌های علمی و اخلاقی شهرت داشت و پس از گذراندن درجات عالیه حوزوی، مرجعیت دینی مردم کاشان را بر عهده گرفت. کاشانی دارای تألیفات متعدد در علوم مختلف است و تا ۲۰۰ اثر را برای او شمرده‌اند. مقبره او در کاشان قرار دارد.
زندگی‌نامه
ملا حبیب‌الله در سال ۱۲۶۲ق در کاشان متولد شد. پدرش ملا علی‌مدد ساوجی از علمای ساوه و از شاگردان ملا احمد نراقی و سید ابراهیم قزوینی بود که مدتی در قزوین سکنی گزید و سپس به کاشان رفت. مادرش نیز دختر آقا سید حسین کاشانی بود.
فرزندان
ملا حبیب دارای پنج پسر و هفت دختر بود. اسامی پسران عبارت‌اند از:
- آقا حسین شریف (متوفای ۱۳۷۸ق-۱۳۳۷ش)
- آقا مهدی شریف معروف به آقازاده (متوفای ۱۳۷۵ق-۱۳۳۴ش). این دو در جوار پدر مدفون‌اند.
- میرزا احمد شریف آیت‌الله‌زاده (متوفای ۱۴۰۰ق-۱۳۵۸ش)
- آقا علی شریف معروف به آیت‌الله‌زاده (متوفای ۱۳۶۳ق-۱۳۲۲ش)
- آقا محمد شریف آیت‌الله‌زاده.
وفات
شریف کاشانی در ۲۳ جمادی‌الثانی۱۳۴۰ق برابر با ۲ اسفند ۱۳۰۰ش در کاشان درگذشت و در همان شهر در قبرستان دشت‌افروز دفن شد. برای او مجالس عزا در کاشان و دیگر شهرها برپا شد. در کتاب روزشمار تاریخ معاصر ایران آمده است که پس از فوت ملاحبیب، از طرف دولت، مجلس ترحیمی در مسجد سلطانی تهران (مسجد امام فعلی) برگزار گردید و بسیاری از رجال و شخصیت‌های قاجار در آن شرکت کردند.
تحصیلات
ملا حبیب در آغاز تحت تربیت آقا سید حسین کاشانی قرار گرفت و تا چهارده سالگی، صرف، نحو و مقدمات را فرا گرفت و پس از آن به تحصیل فقه و اصول پرداخت. در شانزده سالگی اجازه روایت گرفت و در حدود نوزده سالگی هم اجازه اجتهاد را از استاد خود سید حسین کاشانی دریافت کرد. وی سپس به تهران رفت و بخشی از فصول را نزد شیخ محمد اصفهانی خواهرزاده صاحب فصول و مقداری هم نزد شیخ محمد اندرمانی درس خواند. رسائل شیخ انصاری نزد میرزا ابوالقاسم کلانتر گذراند و و مقداری از حکمت را نزد شیخ هادی مدرس تهرانی از شاگردان ملاهادی سبزواری آموخت. سپس به عراق رفت و در کربلا از محضر فاضل اردکانی بهره برد.
شاگردان
برخی از شاگردان ملا حبیب کاشانی که از او استفاده علمی برده‌اند عبارتند از:
- سید محمد علوی بروجردی
- شیخ ابوالقاسم قمی
- میر سید خلیل‌الله حسینی فقیه
- میرزا احمد عاملی، فرزند ملا محمدعلی آرانی
- سید محمد حسینی رضوی
- شیخ محمد سلیمانی
- ملا عبدالرسول مدنی کاشانی
- شیخ محمد غروی کاشانی
- سید فخرالدین امامت (پدر سیدعزیزالله امامت)
- آقا رضا مدنی کاشانی
- میرسیدعلی یثربی
- آقاتراب کاشانی (پدر محمد امامی کاشانی)
- میرزا حسین محلاتی.
ویژگی‌های علمی و اخلاقی
شریف کاشانی پس از بازگشت به کاشان، با وجود فراوانی صاحبان فتوا و قضاوت در آن منطقه، ریاست علمی و مرجعیت دینی شهر کاشان و نواحی آن را عهده‌دار شد. او را فردی زاهد، متقی و گریزان از شهرت و دنیا و صاحب کرامات و مقامات معنوی دانسته‌اند. خود ملا حبیب در مقدمه کتاب جمل النواهی فی شرح حدیث المناهی می‌نویسد که ترجمه این کتاب را با کمی سرمایه علمی و تنگدستی در زمانی می‌نویسم که حوادث روزگار مرا به درد جدایی و مصیبت مرگ دو فرزندم در دو شب پیاپی دچار نموده و مشکلات دیگر به من هجوم آورده است، ولی خدای دوست و دوست‌دارنده را در هر حال حمد و سپاس می‌گویم.
تألیفات
شریف کاشانی را از عالمان و فقیهان پرنویس قرن چهاردهم دانسته‌اند که به گفته پسرش نزدیک به ۲۰۰ اثر نوشتاری در علوم مختلف دارد. کار اصلی او در تألیف، پژوهش در فقه و علوم وابسته به آن بود اما به دلیل علاقه به امام حسین(ع) تاریخ مفصلی نیز در شرح‌حال شهیدان عاشورا نگاشت. او همچنین دارای قریحه شاعری بوده و با تخلص «سالک» شعر می‌سروده است.
مرا این زندگانى قید و بند است *** و گر نه همت من بس بلند است
همه اسباب دنیا گر بدانى *** به نزد اهل دانش ریشخند است
انتشار کتاب فقیه فرزانه
«ملا حبیب‌الله شریف کاشانی، فقیه فرزانه» عنوان اثری است که عبدالله موحدی نویسنده آن، شخصیت شریف کاشانی را در دوازده فصل به تصویر کشیده و جنبه‌های مختلف شخصیتی او را بازگفته است. این اثر در انتشارات بوستان کتاب قم منتشر شده است.
پانویس
- ↑ مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ۱۳۴۰ش، ج۲، ص۴۸۷.
- ↑ سجادی، میراث حوزه اصفهان، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۷۰.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۳.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۹.
- ↑ حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۸۲۲.
- ↑ مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ۱۳۴۰ش، ج۲، ص۴۸۷.
- ↑ سجادی، میراث حوزه اصفهان، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۷۰.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۴.
- ↑ فراهانی، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۶۹.
- ↑ مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ۱۳۴۰ش، ج۲، ص۴۸۷.
- ↑ نصیری، اثرآفرینان، ۱۳۸۴ش، ج۵، ص۱۲.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۷-۱۹.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.
- ↑ دهقان، هزار و یک نکته اخلاقی از دانشمندان، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۷.
- ↑ کاشانی، احسن التراتیب، ۱۳۹۰ش، ص۱۲.
- ↑ ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۵.
- ↑ سجادی، میراث حوزه اصفهان، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۷۰.
- ↑ نصیری، اثرآفرینان، ۱۳۸۴ش، ج۵، ص۱۲.
- ↑ سایت دانشنامه پژوهه وابسته به پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام به نقل از کتاب رباعیات شریف کاشانی
- ↑ ، سایت آدینه‌بوک.
منابع
- کاشانی، حبیب‌الله، احسن التراتیب فی نظم درر المکاتیب، قم، انتشارات خویی، ۱۳۹۰ش.
- نصیری، محمدرضا، اثرآفرینان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۴ش.
- مشار، خان‌بابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ۱۳۴۱ش.
- سجادی، احمد، میراث حوزه اصفهان، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۸۷ش.
- فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۸۵ش.
- فاطمی، سید حسن، منابع تحریف‌گستر در حادثه عاشورا، کتاب‌های اسلامی، تابستان ۱۳۸۳ - شماره ۱۷.
- ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش.
- دهقان، اکبر، هزار و یک نکته اخلاقی از دانشمندان، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۹۲ش. (نرم‌افزار «نسیم رحمت»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی)
- معرفی کتاب «ملا حبیب‌الله شریف کاشانی، فقیه فرزانه»، سایت آدینه‌بوک، تاریخ بازدید: ۱۱ آذر ۱۳۹۹ش.
پیوند به بیرون